Wilco de Vries: ‘Hou van jezelf!’

‘Als je een lijstje zou hebben met de vijftig invloedrijkste personen uit de geschiedenis, dan zou Augustinus daar zeker bij zitten’, benadrukt de assistent hoogleraar ethiek de impact van de kerkvader nog maar eens. ‘Bekende uitspraken van hem zijn: “Bekeer mij, maar nu nog niet.” Maar ook: “Mijn ziel is onrustig tot het rust vindt bij U.” Als je de belijdenis van Augustinus leest, zie je ook dat hij op allerlei plaatsen naar rust zoekt, maar het niet kan vinden. Hij probeerde het in zijn eer te zoeken, hij was retoricus bij het keizerlijk hof. Hij zocht het in seks, maar ook daar vond hij geen rust.’

Uiteindelijk ziet Augustinus een klein meisje lopen dat ‘tolle lege’ naar hem roept, wat Latijn is voor ‘neem en lees’. Wilco vertelt wat de uitwerking van die woorden is: ‘Augustinus gaat naar binnen en slaat de Bijbel open. Hij leest daar Romeinen 13 vers 14: Leg af de werken van de duisternis en sta op in een nieuw leven. Op dat moment vallen als het ware de ketenen van hem af en wordt hij waarlijk vrij. Een heel ontroerend stuk uit zijn belijdenis.’ Wilco spiegelt zich in zijn leven ook aan wat Augustinus over de onvolmaaktheid van dit leven zegt. ‘Volgens Augustinus zijn we pelgrims, we hebben nog niet de waarheid in pacht, maar we zijn onderweg. Mijn proefschrift gaat over zelfliefde: hoe we onszelf als mensen op de juiste manier lief kunnen hebben. Volgens Augustinus moet je jezelf niet liefhebben boven anderen, dan krijg je competitieve zelfliefde. Want als iemand anders dan iets heeft en jij niet, raak je teleurgesteld. Je moet jezelf volgens Augustinus op zo’n manier liefhebben dat je tot je bestemming komt in het liefhebben van God en je naaste.’

Volgens Wilco gaat zelfliefde uiteindelijk om het liefhebben en dat is een uitdaging die je continu moet blijven oefenen. ‘Het betekent dat je respect voor de ander hebt en luistert naar zijn of haar verhaal. We hebben dat nu meer dan ooit nodig.’ Tot slot staat de assistent hoogleraar stil bij het credo van Hour of Power, dat afkomstig is van predikant Henri Nouwen: ‘Ik ben niet wat ik heb, ik ben niet wat ik doe, ik ben niet wat anderen over mij zeggen. Ik ben Gods geliefde kind.’ Wilco: ‘Als je wel zegt: “Ik ben wat ik heb”, en iemand anders heeft meer dan jij, hoe voel je je dan? Als je bent wat je doet en je faalt, hoe voel je je dan? En als je wat anderen over jou zeggen allesbepalend laat zijn, dan hoeft maar één iemand iets negatiefs te zeggen om je onderuit te krijgen. Henri Nouwen laat op deze manier zien waar je diepste identiteit zit.’

Als hij nog zou hebben geleefd had Wilco hem graag gevraagd hoe je kinderen daarin opvoedt. Wilco: ‘Mijn kinderen vertellen mij steeds: “Kijk eens papa, wat ik allemaal kan!” Kinderen hebben ook nodig dat je dat bevestigt, daar krijgen ze een gezond zelfbeeld van en cultiveren ze zelfliefde. Henri Nouwen zou dat denk ik hebben beaamd, maar zodra je volwassen bent moet wat je allemaal kunt en hebt niet allesbepalend meer zijn. Jouw identiteit in God moet dat dan zijn.’