Robbert-Jan van Duijn, jongste burgemeester van Nederland

Rechtstreeks naar het interview

Toen Van Duijn nog eerste locoburgemeester van Aalsmeer was en als wethouder onder andere Schiphol in zijn portefeuille had zitten, besloot hij te solliciteren voor de functie van burgemeester. ‘Ik heb lang naar de eerste letters die ik op papier zette gekeken. Je begint je sollicitatiebrief namelijk met ‘Majesteit’ en schrijft hem aan de koning. Ik liep al langer mee in de lokale politiek. Eerst als raadslid, toen als fractievoorzitter en vervolgens ook als wethouder en locoburgemeester. Dan mag je er steeds meer aan ruiken en ik merkte dat ik steeds minder met politiek bezig was. Als raadslid ben je gericht op het plaatsen van een scherpe interruptie of probeer je, vaak ten koste van anderen, je punt te maken. Als wethouder kon ik mij al meer bezighouden met de grote lijnen en ik geloofde dat ik dit als burgemeester nog meer zou kunnen doen.’ En dat bleek waar te zijn toen hij de jongste burgemeester van Nederland werd. ‘Ik heb het ontzettend naar mijn zin.’

Presentator Jan van den Bosch merkt op dat Alphen aan den Rijn, de gemeente waar hij zelf woonachtig is, Nieuwkoop graag zou willen inlijven. Burgemeester Van Duijn reageert gevat: ‘Dat gaat niet gebeuren. Absoluut niet. Ik vind het een hele slechte zaak dat zoveel gemeenten fuseren. Ik geloof echt dat de kracht van een gemeente is dat je dicht bij je inwoners kunt staan. De gemeente Nieuwkoop kent dertien kernen en bestaat uit 92 vierkante kilometer, dat is enorm. Als gemeenteraad is het dan al best lastig om overal op te duiken en aanspreekbaar te kunnen zijn daar waar het ertoe doet. Als dat nog veel groter wordt lijkt mij dat niet goed. Groot is niet altijd beter. Als de overheid wil bezuinigen dan kan ik ze nog wel wat tips geven, maar dat zou ik absoluut niet doen op de gemeenteraden want dat is eigenlijk een soort vrijwilligerswerk.’

Van den Bosch denkt hier kritiek op de overheid in te horen en de jongste burgemeester van Nederland bevestigt dat zonder schaamte. ‘Ik mag mezelf ook onder de overheid scharen en als je elkaar geen kritiek kunt geven dan heb je geen gezonde situatie. Dat mag altijd en dat doe ik ook graag.’

Bij het dragen en omhangen van de ambtsketting als burgemeester komt voor Robbert-Jan ook weer zijn studie theologie om de hoek kijken. ‘Ik heb veel burgemeestersbenoemingen gezien in coronatijd en dan wordt de ketting niet altijd omgehangen maar neergelegd, en dan mag je hem zelf als burgemeester omdoen. Ik heb tijdens mijn studie theologie veel discussies gevoerd met betrekking tot de symboliek van het avondmaal en over het aannemen of het pakken van het stukje brood. Ik vind het zelf altijd mooi als je het aangereikt krijgt. Dat vind ik met zo’n keten ook. Zo ervaar ik dat, het is niet zo dat ik het ambt pak maar het wordt mij aangereikt en omgehangen. Daarmee mag ik iets vertegenwoordigen dat veel groter is dan ikzelf. Burgemeesters voor mij hebben deze keten gedragen en dat zal ook na mij nog het geval zijn, ik mag daar onderdeel van uitmaken. Dat houdt je aan de ene kant nuchter en aan de andere kant heel dankbaar.’

Als theoloog verschijnt Robbert-Jan ook dikwijls op de kansel. ‘Het hele begrip van een roeping hebben, ben ik ook wel breder gaan zien. Die kan ik dus ook als burgemeester hebben. Ik vind Petrus een prachtig persoon omdat hij zo menselijk is. Hij kan zijn onbegrip en woede ontzettend mooi uiten. Ook al ben je nog zo overtuigd en sterk in je geloof, je blijft sommige fouten toch maken. Niets menselijks is Petrus vreemd wat dat betreft. Ik gebruik dat ook graag als ik een preek schrijf. Ik lees de bijbelteksten daarbij een keer of vijf, zes. Vanuit het perspectief van iemand die de Bijbel door en door kent, maar ook vanuit het perspectief van iemand die nooit in de kerk komt. Die verschillende personen geef ik allemaal een naam en aan de hand daarvan stel ik dan een preek op.’

Robbert-Jan probeert als jongste burgemeester van Nederland er voor alle ‘Nieuwkoopers’ te zijn, jong en oud. ‘Op zaterdag ben ik aanwezig op de sportvereniging, of op de markt bij een toneeluitvoering maar ook in de kerk. Dat zijn de plekken die gemeenschappen maken. Ik vind ook dat ik daar moet zijn. Ik maak daarin geen onderscheid tussen mensen. Ik heb ook veel wandelingen gemaakt met jongeren om met hen te spreken over de coronacrisis. Daarin komt mijn theologische achtergrond ook weer terug. Als vertegenwoordiger van de overheid ben ik er voor deze mensen. Soms betekent dat een uur naast iemand lopen, vragen stellen en luisteren naar waar we concreet iets kunnen doen om oplossingen te vinden. Ook als iemand naar aanleiding van dit programma verder met mij wil praten, voel je vrij.’