Maarten van Rossem: christenen doen niet wat Christus predikte

Rechtstreeks naar het interview

Toen Maarten van Rossem afgelopen zondag bij Hour of Power aan tafel schoof, vertelde hij onomwonden hoe hij over christenen denkt: ‘Houd je aan datgene wat Christus gepredikt heeft. Want dat doet u nu niet.’ Van Rossem, die veel kennis heeft van de Bijbel als boek, wordt in het gesprek door presentator Jan van den Bosch direct betiteld als ‘bijbelkenner’. Dat vindt hij echter een te groot woord. ‘Ik heb ooit, omdat ik dacht dat het toch wel nuttig zou zijn, het Oude en Nieuwe Testament gelezen. Wat een hele klus is. Ik heb wel stukjes overgeslagen. De vogels die je bijvoorbeeld niet mag eten, heb ik wel even doorgenomen maar het leek mij nogal een voorspelbare lijst. Gieren kun je beter niet eten. Merels weer wel, dat soort werk.’

De historicus zegt niet te willen terugkijken op zijn eigen leven, omdat hij van plan is om nog wel even te blijven. Over de geschiedenis van zijn eigen familie weet hij echter wel het één en ander te melden. ‘Als je rijk was in de 18e eeuw, dan was het wel netjes als je een dominee in de familie had. Mijn overgrootvader was dus dominee maar bepaald niet één van de meest geslaagde dominees. Vanwege de in die tijd opkomende bijbelkritiek is hij totaal ongelovig geworden. Hij is gewoon gestopt omdat hij met een rijke vrouw getrouwd was. Tot verontwaardiging van zijn zoon, mijn opa, heeft hij gewoon 35 jaar lang niets gedaan. Misschien had hij beter niet teveel uit de Bijbel kunnen lezen omdat het in combinatie met die bijbelkritiek toch een wonderlijke collectie van heel oude verhalen is. Verhalen die bepaald niet allemaal uit dezelfde vulpennen zijn gevloeid.’

De christelijke waarden die in de Bijbel voorkomen noemt Van Rossem wel aansprekend. ‘Ze komen in alle vier de evangeliën voor dus die christelijke waarden, waar de christenen zich overigens voor geen meter aan hebben gehouden in de loop der tijden, hebben mensen onthouden en staan er wel in. Het is natuurlijk een vrij extreme sociale boodschap, de Bergrede. Christus heeft bij uitstek oog voor de armen, de mislukkelingen en de losers – als je dat zo wilt noemen – dat is wat Hem aangaat.’

Volgens Van Rossem is het moment van tot geloof komen een heel wezenlijke sprong. ‘Dat moment heb ik in mijn leven nooit gehad, dat ik die stap moest gaan zetten. Nooit. Zo ben ik ook niet opgevoed.’ Hij houdt wel van de culturele producten die het christendom heeft geproduceerd. ‘De schilderkunst, de kerken. Ik ben dol op kerken. Ik heb meerdere mystieke momenten beleefd, als ik ze zo mag noemen. Ik weet bijvoorbeeld nog dat ik een Engelse kathedraal binnenwandelde. Er zat een orkest dat voor de BBC een kerstuitzending aan het oefenen was. Toen we binnenkwamen, begon dat orkest te spelen. Dat was echt overweldigend.’ Hemels? ‘Het was hemels; dat is het woord. Dat is toch ongelofelijk: dat de Heere dat aanzet terwijl ik binnen kom lopen.

Toch is de ongelovige Van Rossem vol vertrouwen dat hij later bij de hemelpoort direct wordt binnengelaten. ‘Ik probeer dat ook aan ongelovigen uit te leggen. De kans dat zij niet in de hemel komen omdat ze niet gedoopt zijn ofzo, kan ik mij eigenlijk niet voorstellen. Het is toch een barmhartige God? Uiteindelijk is het een godsdienst van naastenliefde, enzovoort, enzovoort. Dus natuurlijk kun je erin.’

Aan het einde van het gesprek heeft hij ook nog een boodschap voor christelijk Nederland. ‘Neem het Nieuwe Testament ter hand en lees dat. Houd u dan aan datgene wat Christus gepredikt heeft. Want dat doet u nu niet. Ten eerste bent u verdeeld. Ten tweede stemt u deels op partijen die volgens mij totaal onchristelijk zijn. De ChristenUnie wil ik nog wel het voordeel van de twijfel gunnen. Maar stort u in het liefdadigheidswerk, wees sociaal verantwoordelijk, want het is een boodschap van naastenliefde. Denk nog eens na over die boodschap. Het is geen kattenpis om je daaraan te houden.’