Hanna Verboom wil openheid over psychisch lijden

In 2021 maakte Hanna Verboom de documentaire ‘Uit de schaduw.’ ‘In deze documentaire ben ik eigenlijk voor het eerst open over mijn hele verhaal’, licht de actrice toe. ‘Ik was 20 of 21 jaar toen bij mij de diagnose ‘bipolaire stoornis’ werd vastgesteld. Het was alsof mijn wereld volledig op zijn kop stond. Ik weet nog heel goed dat ik op dat moment ging googelen wat het betekende. Ik las alleen maar de meest verschrikkelijke voorbeelden. Mijn management zei dat ik dit nooit aan iemand moest vertellen. Als het openbaar zou komen, zou ik nooit meer een rol krijgen of aan het werk komen. Ik was op dat moment nog maar net als actrice begonnen.’

Op dat moment besluit de beginnende actrice de diagnose voor zichzelf te houden en leeft vanaf dat moment met een groot geheim. ‘Ik schaamde mij. Het voelde alsof mijn leven voorbij was. Ik besloot op dat moment dat ik er ook met niemand over zou praten, behalve met mensen die heel dicht bij mij staan. Eigenlijk is dat heel jammer. Als het gaat om psychisch lijden, in welke vorm dan ook, is het juist belangrijk dat je er wel met anderen over kunt praten.’

Terwijl iedereen in die tijd een vrolijke Hanna Verboom ziet, voert ze van binnen een diepe, eenzame strijd. ‘Psychische diagnoses zijn anders dan medische diagnoses. Het betekent dat je op bepaalde momenten 120 procent energie hebt en je vol positiviteit en optimisme tegen de wereld aankijkt. Op andere momenten zit je op 40/50 procent en kan het zelfs doorschieten in een depressiviteit. Het is een leven dat gepaard gaat met het hoge ups en lage downs. Dat is iets wat ik verborg. Ik kon deels functioneren. Maar in bepaalde periodes, zeker als ik depressiviteit meemaakte, bleef ik thuis. Er waren momenten bij dat ik niet eens mijn bed uit kon komen. Later begreep ik dat dit soort psychisch lijden vaak nog een grotere context heeft. Vaak heeft het te maken met bepaalde dingen die in je jeugd gebeurd zijn. Met trauma’s die je misschien hebt meegemaakt.’

Een van haar doelen met de documentaire ‘Uit de schaduw’ is om trauma’s blootleggen. Daarbij is het volgens de documentairemaker Hanna Verboom van belang dat er specifiek naar iemands context gekeken wordt. ‘Wat is iemands systeem en welke trauma’s heb je meegemaakt? Op het moment dat je die kan blootleggen, komt er veel meer ruimte om met een psychische variatie te kunnen leven’, legt Hanna uit die liever van een ‘psychische variatie’ spreekt dan van een stoornis.

Hanna zou liever zien dat de maatschappij de focus legt op de talenten die mensen met een psychologische kwetsbaarheid hebben. ‘Vaak zijn mensen met een bipolaire variatie bijvoorbeeld heel creatief. Mensen met ADHD zijn vaak de allerbeste ondernemers en mensen met autisme vaak heel goede programmeurs. Het is belangrijk dat we focussen op de talenten van mensen met een psychische kwetsbaarheid in plaats van de kwetsbaarheid alleen. Als ik het zo bekijk, dan kan ik dat rijmen met hoe ik God zie. God is veel groter dan we ooit zullen begrijpen en schiep mensen in verschillende vormen. Daarom is diversiteit, maar ook neurodiversiteit, zo ongelooflijk belangrijk.’

Hanna Verboom groeide op in een christelijk nest, maar hoe staat ze daar zelf in. ‘Ik ervaar heel erg Gods liefde. God is liefde en liefde is God. Dat heb ik altijd zo ervaren. Ook op momenten dat het voor mij heel donker was, was er altijd wel een bepaalde bodem. Dat vind ik ook heel mooi aan het geloof. Ik heb soms wel moeite met het christendom, omdat ik denk dat we dingen misschien verkeerd gezien hebben. Zoals bepaalde dogma’s of veroordeling. Maar als ik kijk naar het verhaal van Jezus en als ik zie dat God liefde is waarbij er voor allerlei diverse mensen ruimte is, is dat voor mij een ontzettend belangrijk fundament in mijn leven. Ik geloof dat ik geliefd ben en daaruit kan ik ook liefde voor mijzelf hebben, ondanks mijn rafelrandjes. Tegelijkertijd kan ik dan ook liefde hebben voor anderen, ondanks hun rafelrandjes. Ik weet niet hoe ik daar zonder zou kunnen leven.’

Hanna vertelt dat het openbaar maken van haar ‘geheim’ een van de spannendste dingen is die ze gedaan heeft in haar leven. ‘Maar daardoor is wel mijn eigen helingsproces begonnen. Ga het aan op het moment dat je het gevoel hebt dat je iets verbergen moet. Allereerst met mensen die om je heen staan natuurlijk. Het is heel bevrijdend als je mag zijn wie je bent, ondanks al je rafelrandjes. Die hebben we allemaal.’