Antoine Bodar over 30 jaar priesterschap

Rechtstreeks naar interview

De 78-jarige priester Antoine Bodar vindt het een fijn gegeven dat hij inmiddels het einde van zijn leven nadert. ‘Heerlijk. Het is mooi om hier te zijn maar het is ook niet slecht om dood te zijn. Er is nu niet per se een doodsverlangen, maar dat heb ik wel gekend. Naarmate je ouder wordt, wordt het doodsverlangen minder. Ook omdat je weet dat het zo langzamerhand wel komt.’

Bodar zoekt als rooms-katholiek vaak de verbinding met zijn protestantse broeders en zusters. ‘Door de Reformatie enerzijds en de reactie van Rome anderzijds, zijn we met de ruggen naar elkaar toe komen te staan. Zeker in Calvinistische landen, waardoor je elkaar niet meer kent. Er was sprake van een zuilenmaatschappij. Ieder had zijn eigen slager, eigen bakker en eigen kruidenier. Hierdoor zijn er veel misverstanden ontstaan. Pas in de jaren 60 van de vorige eeuw zijn we gaan inzien dat we meer gemeenschappelijk hebben dan dat er verschillen zijn.’ In 1992 werd Antoine Bodar tot priester gewijd, iets wat veel weerstand opriep in de ‘gay scene’. ‘Ze vroegen zich af hoe het mogelijk was dat ik mij tot priester liet wijden. Vanaf die tijd is het ook pas bekend geworden dat ik die tegennatuurlijke gevoelens ken. Door de rel die in de media was ontstaan, was de verlatenheid die ik ervoer ontzettend groot’, vertelt Bodar over het lijden in zijn eigen leven. ‘Ook bij de KRO werden er verdachtmakingen tegen mij geuit. Er zou gedemonstreerd worden. Het was een diep dal waar ik in terechtkwam. Maar de volgende dag ging ik naar de kathedraal van Haarlem, waar ik gewijd werd. Er waren heel veel mensen, ook van de televisie. Maar gelukkig is het allemaal weer over gegaan. Het was een dieptepunt en een hoogtepunt tegelijk. Ik kreeg die nacht de gewaarwording dat God bestaat en dat Hij je bemint. Of je dan de volgende dag door die wijding komt, mag dan eigenlijk niet meer ter zake doen.’

Ondanks het lijden in zijn persoonlijke omstandigheden, is alles in het leven volgens Antoine Bodar genade. ‘Dat je talenten hebt gekregen en dat je deze mag ontwikkelen, omdat je karakter dat redt, is allemaal een vorm van genade. Aanvankelijk ging ik ook studeren om priester te kunnen worden. Maar bij de Jezuïeten werd ik niet slim genoeg bevonden. Ook vond er na het Tweede Vaticaans Concilie een soort tweede beeldenstorm in Nederland plaats. De eerste was in 1566, maar de tweede was in 1966. Ik besloot toen de kerk fors op afstand te houden. Wat er voor mij overbleef, was de keus om te gaan studeren. Toen heb ik het geluk en de genade gehad dat ik kan lesgeven. Ik heb dan ook tot de dag vandaag mogen lesgeven aan de universiteit, wat ik iets heel moois vind. Dat je jouw vergaarde kennis op een ander mag overbrengen.’

De priester is inmiddels dertig jaar priester, hij gaat het grootste deel van het jaar voor tijdens de mis in Rome. Hij heeft in zijn leven dikwijls last gehad van zijn sombere kant, geeft hij toe. ‘Het is één van de redenen dat ik dus ook in Italië woon en niet in het sombere Nederland. Het is goed om in deze tijd waarin er veel zorgen zijn, te proberen mensen te bemoedigen. Dat is ook onze taak. Het mooie van het christendom blijft ook dat het het geloof van de hoop is.’

Is het geloof dan niet een ‘zeker weten’ voor Bodar? ‘Nee, dat is een protestantse trek. Als het leven hier op aarde is afgerond is het een kwestie van overgave. Ik vind overgave in dit leven dan ook belangrijker dan een zekerheid omhelzen. Je probeert met overgave je eigen wil uit handen te geven. Dat vind ik makkelijker dan zekerheid te hebben. Dat is een andere benadering. Ik hoop dat mensen van mij zullen zeggen dat ik heb geprobeerd om hen op een eerlijke en integere wijze bij God te brengen.’

Veel mensen worstelen in dit leven met de vraag waarom God al het lijden in de wereld toestaat. Bodar wil daar tot slot nog wel iets over kwijt. ‘Die waarom-vraag krijg je eigenlijk niet beantwoord. Dat is één van de mysteries van het lijden en de dood. Anderzijds is het zo dat de katholieke kerk gelooft in de vrije wil. Als je denkt dat je geen vrije wil hebt, kun je ook niet aankomen zetten met het kwaad in de wereld waar je wel of niet voor kunt kiezen. Er staat niet voor niets in het evangelie dat de dierbaarsten van God, toch de mensen zijn bij wie Hij aanwezig kan zijn in hun lijden. Het mooie van de eeuwigheid en het hiernamaals zou kunnen zijn dat er dan vereffening komt. Als je arm bent en het hier ellendig hebt gehad dan kun je daar hoop uit putten, dat is namelijk gerechtigheid. Het gaat niet alleen om barmhartigheid, maar ook om gerechtigheid. Het blijft mooi dat tegen alle onzekerheid en maatschappelijke problemen in, God het echte houvast blijft. De overgave aan Hem en het zoeken van Zijn wil, geeft de geborgenheid van Psalm 23. Ik wens een ieder toe om daarin voor te gaan.’